Η σφαιρική πλευρά της Ψυχολογίας

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΩΦΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΩΜΑΤΙΚΑ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

Το παιχνίδι είναι σπουδαίος παράγοντας της εξέλιξης των παιδιών μας. Tα βοηθά να αποκτήσουν την έννοια του χώρου του χρόνου της ποσότητας του αριθμού. Δίνει στο σώμα τους ευρωστία στο πνεύμα τους ευκαμψία και ευρύτητα, αυξάνει τις γνώσεις τους, καλλιεργεί την ευφυία τους.

Κάθε παιδί μέσα από το παιχνίδι του θα βγάλει έναν… πολυμήχανο Οδυσσέα! Αν στερηθεί τις εμπειρίες του παιχνιδιού θα γίνει ένα παιδί διανοητικά ελλιπές και χωρίς τη δυνατότητα να ανακαλύπτει τρόπους και στηρίγματα για τη μετέπειτα ζωή του.

Δεν είναι πολύ να πούμε ότι στο παιδικό παιχνίδι στηρίζονται οι σχολικές και πανεπιστημιακές μετέπειτα επιδόσεις. Μάλιστα έχει ειπωθεί ότι όσα μαθαίνει το παιδί στα τρία πρώτα νηπιακά χρόνια είναι πολύ περισσότερα από όσα μαθαίνει σε τρία χρόνια πανεπιστημιακών σπουδών.

Το παιχνίδι λοιπόν ωφελεί το παιδί σωματικά, πνευματικά και κοινωνικά. Του καλλιεργεί όλες τις δεξιότητες και όλους τους προσαρμοστικούς μηχανισμούς και το βοήθα να πετύχει στη ζωή του.

Τα παιδιά μας πρέπει να παίζουν!

Με την ανάπτυξη του παιδιού το παιχνίδι τροποποιείται αντίστοιχα και παίρνει διαφορετική εξέλιξη ανάλογα με την ηλικία καθώς και τις γενικότερες συνθήκες του περιβάλλοντος του.

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΡΟΛΟΥΣ

   Στη βρεφική και νηπιακή ηλικία κυρίως επικρατεί το φανταστικό- συμβολικό παιχνίδι όπου το παιδί εμψυχώνει τα άψυχα, ή πρωταγωνιστεί σε διάφορους ρόλους με δικά του σενάρια. Πρόκειται για αυθόρμητο παιχνίδι ατομικό διότι το παιδί δεν είναι αρκετά ώριμο για να συνεργαστεί με άλλα παιδιά.

Πρόκειται επίσης για επαναληπτικό μιμητικό παιχνίδι, διότι η μίμηση είναι ισχυρή τάση στα βρέφη και τα νήπια και αποτελεί παιχνίδι άσκησης. Σε αυτήν την ηλικία το παιδί δεν έχει κρίση και λογική δεδομένου ότι βρίσκεται βιολογικά ακόμα σε προλογική περίοδο. Πρέπει να θυμόμαστε όμως ότι το παιχνίδι δεν επιδέχεται καθοδήγηση.

Το παιδί παίζει όπως νοιώθει.

ΦΑΝΤΑΣΙΑ- ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ- ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ

Όμως όσο το παιδί μεγαλώνει και ωριμάζει βιολογικά το παιχνίδι θα του αναπτύσσει τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, τη κοινωνικότητα, τη κριτική του σκέψη, το προφορικό του λόγο, την έκφραση των συναισθημάτων του δηλαδή θα του δώσει χαρακτηριστικά για ολόκληρη τη ζωή του.

   Αργότερα στα πρώτα χρόνια της σχολικής περιόδου το φανταστικό παιχνίδι υποχωρεί. Οι προτιμήσεις σε μεγαλύτερη ηλικία αλλάζουν το παιδί αναζητά να ενταχθεί σε ομάδες, πού από αυτοσχέδιες και ανοργάνωτες εξελίσσονται σιγά- σιγά σε οργανωμένες και αυστηρές με κανόνες και περισσότερη πειθαρχία.

Το παιχνίδι στη σχολική ηλικία έχει ανυπολόγιστη αξία. Πρώτα-πρώτα με την ένταξη στην ομάδα καλλιεργείται η ανάγκη για συντροφικότητα, η ανάγκη δηλαδή του παιδιού να βρεθεί μαζί με άλλα παιδιά.

ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ

Το παιδί αντιλαμβάνεται ότι ανήκει εκτός από την οικογένεια σε μία παιδική ομάδα και αφού αυτή η ομάδα είναι έξω από την οικογένεια ικανοποιεί και την τάση για ανεξαρτησία. Μολονότι το παιδί ξεμακραίνει λίγο από την οικογενειακή θαλπωρή το αίσθημα της σιγουριάς δεν μειώνεται, αντίθετα ισχυροποιείται. Η ομάδα γίνεται στήριγμα ασφαλείας και σύμβολο συλλογικής δύναμης.

Με το ομαδικό παιχνίδι ισχυροποιείται η βούληση και ασκείται η αυτενέργεια κατά τον καλύτερο τρόπο. Στο παιχνίδι δεν χωράει αδράνεια. Το παιδί είναι αναγκασμένο να αποβάλει τη νωθρότητα, τη διστακτικότητα και τη δειλία και να ενεργήσει με θάρρος και αποφασιστικότητα. Το συναίσθημα καλλιεργείται. Πουθενά αλλού δεν παίρνει τέτοιες συναισθηματικές εμπειρίες τέτοια σκιρτήματα χαράς και ενθουσιασμού όσο την ώρα του παιχνιδιού και μάλιστα τη στιγμή της επιτυχίας του αντικειμενικού σκοπού.

   Όσο για το ατομικό παιχνίδι δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι ενδιαφέρει αποκλειστικά τη νηπιακή ηλικία. Στη σχολική παιδική ηλικία δεν παύει να είναι ένα ελκυστικό μέσο για δράση και ψυχαγωγία. Υπάρχουν μάλιστα παιδιά που παίζουν περισσότερο ατομικά γιατί δεν βρίσκουν ευκαιρίες για ομαδικό παιχνίδι ή που το προτιμούν λόγω ιδιοσυγκρασίας.

Έτσι το παιδί της σχολικής ηλικίας βρίσκει πολλά ατομικά παιχνίδια , παίζει σχοινάκι, χτυπά το τόπι, σκαρφαλώνει στα δέντρα, κάνει διάφορες κατασκευές ζωγραφίζει, κάνει πειράματα, παίζει με ζώα.

ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗ ΓΝΩΣΗ – ΠΛΟΥΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑ

Το παιδί της σχολικής ηλικίας χαίρεται να κατασκευάζει και ανακατασκευάζει τις δημιουργίες του. Δεν νοιάζεται μόνο να διαλύει και να αποσυνθέτει τα παιχνίδια του σε ξεχωριστά κομμάτια του αρέσει και να τα ενώνει για να δημιουργηθεί κάτι νέο κάτι δικό του και μέσα από αυτή την καταστροφή και την ανακατασκευή ανακαλύπτει τη γνώση και πλουτίζει την πείρα του.    

Το παιχνίδι είναι τρόπος αποτελεσματικής μάθησης. Η μάθηση με το παιχνίδι είναι τρόπος διδασκαλίας για μία ολοκληρωμένη εκπαίδευση από τους πιο φυσικούς και αποτελεσματικούς, διότι το παιδί στο παιχνίδι χειρίζεται τα πράγματα ελεύθερα και αλλοιώνει την πραγματικότητα με σκοπό να την προσαρμόσει στις προσωπικές του ανάγκες .

Όταν το παιδί παίζει δεν προσαρμόζεται αυτό στην πραγματικότητα αλλά η πραγματικότητα στις δικές του επιθυμίες.

Εδώ βασίζεται η παιγνιοθεραπεία ως τεχνική διάγνωσης και θεραπείας.

Ιατρεία Εγγλέζου Καρακώστα - «Ακιδαλία»

Ειδικό Ψυχολογικό Εργαστήρι

Μαρία Εγγλέζου - Ψυχολόγος

Ευφροσύνη Καρακώστα- Δερματολόγος

(Ακιδαλία: Πηγή κοντά στον Ορχομενό, με τα νερά της οποίας -όπως μας πληροφορεί ο Όμηρος- οι Τρείς Χάριτες: Αγλαΐα (λάμπουσα), Ευφροσύνη (χαρά της ψυχής) και Θάλεια (ανθίζουσα τα φυτά), έλουζαν την Αφροδίτη).

(wikipedia)

(ΙΟΥΛΙΟΣ 2021)