ΑΓΝΩΣΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΩΤΕΣ

Υποχρέωσή μας να ανασύρουμε μερικά άγνωστα περιστατικά από την περίοδο της κατοχής -ανάμεσα σε πολλά άλλα- που αφορούν και το Δήμο μας, με αφορμή την Εθνική μας Επέτειο της «28^ης Οκτωβρίου 1940»:

Είναι γνωστό ότι ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας κατέβασαν από την Ακρόπολη την «σβάστικα» (σημαία των ναζί) την νύχτα της 31.5.1941 και ταπείνωσαν τον Χίτλερ και τους κατακτητές.

Με αυτό το γεγονός η κα Μαγδαλινή Καραγιαννιώτου, εν ενεργεία δ/ντρια δημοτικού σχολείου στο Περιστέρι, πριν χρόνια, παραμονές της Εθνικής Επετείου της «28^ης Οκτωβρίου 1940», κάλεσε στο σχολείο τον αντιστασιακό ήρωα Λάκη Σάντα, που διηγήθηκε στα παιδιά το ανδραγάθημα τους μαζί με τον Μανώλη Γλέζο, φωτογραφήθηκε μαζί τους και άφησε μια ανεξίτηλη ηρωική εμπειρία για τα παιδιά του σχολείου που τον αποθέωσαν.

*

Μια άλλη περίπτωση, είναι του 17χρονου εύζωνα Κωνσταντίνου Κουκίδη, ο οποίος ήταν σε σκοπιά σαν φρουρός της Σημαίας μας στην Ακρόπολη.

Την ημέρα που οι ναζί ανέβηκαν στη Ακρόπολη, στις 27.4.1941, για να κατεβάσουν την Γαλανόλευκη και να ανεβάσουν στο ιστό την γερμανική ναζιστική σημαία, ο Κουκίδης υπέστειλε την ελληνική σημαία, αρνήθηκε να τους την παραδώσει, τυλίχθηκε με αυτήν και αυτοκτόνησε πέφτοντας από το Ιερό Βράχο.

Το γεγονός κατέγραψε λίγες ημέρες μετά, η βρετανική εφημερίδα «Daily Mail» και έκανε αναφορά και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος.

Μάλιστα ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Αβραμόπουλος τον Οκτώβριο του 2000 τοποθέτησε αναμνηστική μαρμάρινη πλάκα στην οδό Θρασύλλου, κάτω από την Ακρόπολη, στη μνήμη του Κουκίδη..

Γνώστης του γεγονότος αυτού ο π. πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Περιστερίου -και εν ενεργεία τότε- κ. Αθανάσιος Αλ. Τζούμας εισηγήθηκε και με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Περιστερίου δόθηκε ονοματοθεσία σε έναν δρόμο, πάροδο της οδού Καρπενησίου του Περιστερίου, σε οδό «Κων/νου Κουκίδη».

*

Στις 11.5.1994, ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα Δαβίδ Σασσών παρασημοφόρησε και απένειμε τον τίτλο του «Δικαίου των Εθνών», του Ιδρύματος «Γιάν Βασέμ», στον Περιστεριώτη ιατρό μαιευτήρα Κων/νο Νικολάου, πατέρα του επίσης γιατρού και ποδοσφαιριστή του Ατρομήτου και της ΑΕΚ Λάκη Νικολάου, παρουσία πολλών πρέσβεων της Ευρώπης πολλών χωρών του ανατολικού μπλοκ κ.ά.

Γιατί, ο Κώστας Νικολάου έσωσε πολλές ζωές αδιακρίτως: αντιστασιακών, εβραίων, συμμάχων κ.ά. από τα νύχια της Γκεστάπο.

Και πώς;

Τους έντυνε με άσπρες μπλούζες και τους πέρναγε στον θάλαμο εντατικής, όπου δήθεν ξεγεννούσε εγκύους.

Οι ναζί μπαίνανε μέσα στο θάλαμο και ο Νικολάου του πέταγε έξω, ισχυριζόμενος ότι ο χώρος ήταν αποστειρωμένος, απαγορευόταν η είσοδος και ότι όλα τα άτομα με τις άσπρες μπλούζες ήταν γιατροί, ειδικευόμενοι, νοσοκόμοι κ.λπ. και δεν είχαν καμιά σχέση με τους καταζητούμενους.

Έφευγαν οι ναζί και ο Νικολάου με άλλους αντιστασιακούς, φυγάδευε μέσω της Αντίστασης τους καταδιωκόμενους στο Λαύριο και εκεί ταξίδευαν για την Μέση Ανατολή και σώζονταν.

Οι ενέργειες αυτές καταγράφηκαν, μεταξύ άλλων και στο Ισραήλ από τους διασωθέντες. ΄Ετσι μετά την τελετή βράβευσης στην Αθήνα, κάλεσαν στο Ισραήλ τον Κώστα Νικολάου, τον τίμησαν με επισημότητα και λαμπρότητα και εκτός του ότι τους «Δικαίους των Εθνών» τους μνημονεύουν ακόμη ηχητικά σε ειδική αίθουσα, φύτεψαν και μια ελιά με το όνομά του επάνω, που υπάρχει και σήμερα και μεγαλώνει σαν δένδρο αιωνόβιο.

*

Μια ακόμη μαρτυρία από τον π. βουλευτή του ΚΚΕ Νίκανδρο Κεπέση-χωρίς δυστυχώς να θυμηθεί να μας δώσει τα ονόματα- ο οποίος μαζί με δύο αντιστασιακούς Περιστεριώτες, πέσανε στην θάλασσα στην προκυμαία του Πειραιά και αχρήστευσαν τους εκρηκτικούς μηχανισμούς, κόβοντας τα καλώδια, που είχαν ναρκοθετήσει φεύγοντας οι ναζί, για να τινάξουν στον αέρα το λιμάνι.

Μια ηρωική αντιστασιακή ενέργεια που έσωσε το λιμάνι του Πειραιά.

Δ.Λ.

(ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2025)